Ốc móng tay quỷ, hay còn được biết đến với tên khoa học là Pollachius pollachius (mặc dù tên này thường dùng cho một loài cá, trong ngữ cảnh này, “ốc móng tay quỷ” thường dùng để chỉ các loài percebes hoặc goose barnacles), là một trong những loài hải sản độc đáo và có phần kỳ dị nhất hành tinh. Chúng không giống bất kỳ loại ốc hay hàu thông thường nào bạn từng thấy.
Thay vì vỏ xoắn ốc hay hai mảnh vỏ cứng cáp, ốc móng tay quỷ sở hữu một hình dạng vô cùng đặc trưng: Một phần thân mềm, được bao bọc bởi nhiều tấm vỏ đá vôi nhỏ xếp chồng lên nhau, và một cuống thịt dai, đen sẫm, trông giống như một chiếc móng tay khổng lồ của một sinh vật thần thoại. Chính vì vẻ ngoài “quái dị” này mà chúng được gán cho cái tên “sứ giả của địa ngục” hay “móng tay của quỷ”. Ở ta, nó được biết đến nhiều hơn với cái tên hà ngỗng, ốc móng rùa, ốc móng rồng, ốc móng tay quỷ.
Sứ giả từ đại dương sâu thẳm: Loài ốc mang hình hài đáng sợ và cái tên ma mị
Ốc móng tay quỷ thường sinh sống ở những vùng biển động dữ dội, nơi sóng biển vỗ bờ không ngừng nghỉ, đặc biệt là tại các bờ đá hiểm trở, vách đá cheo leo ở Đại Tây Dương, phổ biến nhất là ở Tây Ban Nha (vùng Galicia) và Bồ Đào Nha. Chúng bám chặt vào các khe đá, hang động ngập nước, nơi có dòng chảy mạnh mẽ mang theo nguồn thức ăn dồi dào. Môi trường sống khắc nghiệt này không chỉ tạo nên hương vị đặc biệt mà còn là rào cản lớn nhất cho việc khai thác chúng.
Kích thước của ốc móng tay quỷ có thể thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi và môi trường sống, nhưng một con trưởng thành có thể dài từ 5 đến 15 cm. Phần cuống thịt (còn gọi là phần chân) là phần ngon nhất, chứa đựng tinh hoa của biển cả. Chúng ăn các hạt phù du và vi sinh vật trong nước, lọc nước biển để lấy dinh dưỡng, điều này góp phần tạo nên hương vị tinh khiết, đậm đà của biển khơi trong từng thớ thịt.
Để có được một ký ốc móng tay quỷ, người ta phải trải qua cuộc vật lộn thực sự với thiên nhiên. Không phải ai cũng có thể bắt được loài ốc này, vì nó có lực hút rất mạnh. Khi bị tác động, chúng nhanh chóng thụt sâu vào lòng đất và bám chặt bằng cơ thịt chắc khỏe. Chỉ cần bạn sơ sẩy, tay có thể bị cát vùi, đứt gân hoặc chảy máu vì vỏ ốc sắc lẻm cứa trúng.
Chính vì vậy, giá thành ốc móng tay quỷ không hề rẻ. Ngoài việc khan hiếm, việc đánh bắt đầy hiểm nguy khiến một ký ốc loại ngon có thể lên tới 2 – 3 triệu đồng, tùy nơi và thời điểm. Với giá thành có thể khiến thực khách choáng váng: từ 200–300 euro/kg, tương đương hơn 5 triệu đến gần 8 triệu đồng/kg tại châu Âu.
Tại châu Âu, chúng được xếp vào hàng tinh hoa ẩm thực. Các đầu bếp sao Michelin đặc biệt yêu thích bởi giá trị dinh dưỡng vượt trội và hương vị độc đáo của nó, ngọt đậm, thơm biển, giòn dai như thể hội tụ cả đại dương trong từng thớ thịt. Ở Trung Quốc, một loài ốc tương tự có tên là hà ngỗng cũng được xếp vào nhóm “hải sản xa xỉ” với mức giá lên đến 900 tệ (gần 3 triệu đồng/kg).
Tại sao ốc móng tay quỷ ở nước ta có gì đặc biệt?
Tại Việt Nam, Khánh Hòa là nơi hiếm hoi phát hiện loại ốc này cụ thể là ở vùng biển nhiều đá tại vịnh Vân Phong. Nổi bật nhất là khu vực biển Khải Lương (xã Vạn Thạnh), nơi chỉ có thể tiếp cận bằng tàu. Nhưng đến được đó mới chỉ là bước đầu. Để bắt được ốc móng tay quỷ, người dân phải lặn dọc các vách đá dựng đứng, mang đồ bảo hộ và sẵn sàng đối mặt với những cơn sóng dữ bất ngờ có thể đánh dập người vào gành đá. Loài ốc này thường bám chặt trong các khe đá sâu, sống thành từng chùm từ 3–5 con, vô cùng khó phát hiện nếu không quen địa hình.
Tại Nha Trang – “thủ phủ du lịch biển”, loài “sứ giả của địa ngục” này gần như không có giá thị trường cụ thể. Lý do? Vì… chẳng mấy ai bán. Phần lớn nhà hàng đều không nhập được loại ốc này do nguồn cung quá hiếm. Nếu có, chúng được giữ lại để chiêu đãi khách quý trong những buổi tiệc đặc biệt. Một số nhà hàng sẵn sàng trả giá từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng/kg chỉ để có cơ hội đưa món đặc sản này lên bàn tiệc, dù chỉ một lần.
Nguồn: Gia Linh Nguyễn
Đắt đỏ là thế nhưng người ta vẫn sẵn sàng chi tiền vì hương vị độc đáo của loài ốc này. Thịt ốc móng tay quỷ giòn sần sật, ngọt đậm đà, không bị tanh, lại có lớp mỡ béo thơm ở phần bụng. Đầu bếp các nhà hàng cao cấp miêu tả rằng: “Ốc móng tay quỷ mang vị ngọt nguyên bản của biển cả, thơm như sò điệp, giòn như tôm hùm baby và dai dẻo như bào ngư tươi”.
Nhiều người thường thắc mắc tại sao màu sắc và kích thước của loài ốc móng tay quỷ này lại khác nhau nhiều như vậy. Ở nước ta, giống ốc hay hà ngỗng này có kích thước nhỏ hơn, màu cũng nhạt hơn và không nhiều thịt như loại ốc móng quỷ percebes như châu Âu.
Dù vậy, trên thực tế, ốc móng tay quỷ vẫn có xuất hiện ở những vùng biển, vịnh hay đảo dù số lượng không nhiều và kích thước nhỏ nên ngư dân cũng không để ý. Hà ngỗng hay ốc móng tay quỷ này vẫn có bán tại một số cửa hàng hải sản hoặc các mối quen, tuy nhiên kích thước nhỏ và ít thịt. Loại to và thịt nhiều rất hiếm. Bởi vậy, chế biến sao cho ngon cũng là một thử thách lớn. Ốc móng tay quỷ thường hấp sả chanh chấm muối ớt hải sản, nướng, nấu cháo, xào,… món nào cũng ngon.
Không ít các Tiktoker cũng trải nghiệm mua ốc móng tay quỷ về mukbang, giá cả tùy nơi tùy vùng, có nơi bán 90.000 đồng/kg, có nơi bán vài trăm nghìn/kg, nếu có loại hà ngỗng to và ngon thì giá lên tới cả triệu đồng như đã nói ở trên.
Đối với những người mê ẩm thực, ốc móng tay quỷ là một trong những “viên ngọc quý” của đại dương mà họ luôn muốn khám phá. Mặc dù mang tiếng “sứ giả của địa ngục” và có giá thành đắt đỏ, nhưng trải nghiệm hương vị độc đáo và câu chuyện đằng sau hành trình đến với bàn ăn của chúng chắc chắn sẽ làm hài lòng bất kỳ tín đồ ẩm thực khó tính nào.
Vậy bạn có sẵn sàng “trầy da tróc vảy” để khám phá mỹ vị “triệu bạc” này không?
