Tôi từng rất thích nhân vật Maeve trong phim Sex Education, nhưng đến lần xem lại gần đây, tôi mới thực sự bị ấn tượng sâu sắc. Không phải vì vẻ ngoài mạnh mẽ hay sự thông minh của cô bé, mà là một chi tiết nhỏ: Maeve là người đầy lòng tự trọng, nhưng cô chưa bao giờ để sự kiêu hãnh cản trở công việc hay các mối quan hệ. Khi cô sai, cô dám nhận. Khi cần xin lỗi, cô sẵn sàng nói lời xin lỗi. Và chính điều đó làm nổi bật sự phức tạp rất đẹp trong tính cách của cô ấy.
Tôi chợt lặng đi. Vì từ Maeve, tôi nghĩ đến chuyện nuôi dạy con cái và nhận ra: mình đã bỏ sót một điều cực kỳ quan trọng.
Cách đây vài tháng, con gái tôi có mâu thuẫn với em họ bằng tuổi. Trong một lần tranh cãi, con lỡ tay làm rách vở bài tập của em. Tôi đứng ngoài chứng kiến, rõ ràng con sai. Nhưng khi tôi bảo con xin lỗi, con quay sang tôi và nói, rất dứt khoát:
“Sao con phải xin lỗi? Con là chị. Con học giỏi hơn nó“.
Tôi chết lặng. Câu nói ấy khiến tôi hiểu ra rằng: con tôi không thiếu kiến thức, nhưng thiếu sự khiêm nhường. Và tệ hơn, con tôi đang nghĩ rằng vị trí trong gia đình hay điểm số ở trường cho phép con không cần phải xin lỗi khi làm tổn thương người khác.
Maeve
Từ hôm đó, tôi bắt đầu dạy lại con từ đầu bằng những ví dụ cụ thể, bằng việc chính tôi cũng nói “xin lỗi“ với con khi mình nóng nảy hoặc vội vàng phán xét. Tôi nói với con rằng, một lời xin lỗi không khiến mình kém đi, mà khiến mình trưởng thành hơn. Rằng xin lỗi không có nghĩa là mình “dưới cơ”, mà là mình tôn trọng người khác và tôn trọng chính bản thân mình.
Tôi cũng để ý, hóa ra không chỉ con tôi. Nhiều đứa trẻ và thậm chí là người lớn cũng gặp khó khăn trong việc xin lỗi. Có người lảng tránh. Có người đổ lỗi. Có người im lặng. Có người chọn… không bao giờ quay lại. Có lẽ vì trong chúng ta, ai cũng sợ bị “thấp đi“ khi nhận sai.
Nhưng thật ra, sự kiêu hãnh ấy nếu không được kiểm soát, có thể khiến một người đánh mất rất nhiều điều quý giá. Bạn bè xa lánh. Đồng nghiệp dè chừng. Gia đình khó gần. Một người luôn thấy mình đúng, không biết nói lời xin lỗi, có thể sống cả đời trong cô đơn mà không hề nhận ra. Vì cuối cùng, ai cũng cần một người biết khiêm nhường để có thể gắn bó.
Dạy con cách xin lỗi, tưởng đơn giản, nhưng là bài học đầu đời mà bất kỳ cha mẹ nào cũng không nên bỏ qua.
