Tôi nhớ mãi lần xem phim Sex Education mùa 3, cảm giác khó chịu cứ dâng lên khi nhân vật Hiệu trưởng Hope xuất hiện. Một người phụ nữ được kỳ vọng sẽ “cải cách” ngôi trường Moordale, nhưng lại biến nơi ấy thành một trại lính. Cô áp đặt những quy định khắt khe, bắt học sinh mặc đồng phục theo ý mình, kiểm soát từng hành vi, từng cách ăn nói, thậm chí là cả… suy nghĩ.
Cao trào nhất là cảnh Hope làm nhục Adam, Lily và một học sinh non-binary ngay giữa sân trường, bắt các em đứng trên bục, xấu hổ, sợ hãi trước toàn thể học sinh. Một kiểu trừng phạt tàn nhẫn như thời Trung Cổ, khiến tôi phải tạm dừng phim, thở dài. Hope có lẽ nghĩ rằng nỗi xấu hổ sẽ khiến học sinh thay đổi, nhưng điều cô không hiểu là sự sỉ nhục chỉ khiến con người thêm tổn thương và phản kháng.
Xem đến đó, tôi thấy hình ảnh Hope chẳng khác gì một số cha mẹ ngoài đời. Họ cũng tin rằng “làm cho con xấu hổ thì nó mới sợ”, “mắng trước mặt người khác để nhớ lâu hơn”. Nhưng cái giá phải trả cho kiểu giáo dục ấy lại lớn hơn nhiều.
Cô Hiệu trưởng Hope khiến học sinh khiếp sợ
Tôi nhớ anh trai tôi là một ví dụ điển hình. Anh rất thương con, nhưng mỗi khi con làm sai điều gì, anh lại chọn cách la mắng thật to, thậm chí đánh con ngay trước mặt bạn bè của nó. Có lần, tôi sang chơi, thấy cháu trai đứng run rẩy ở góc tường, còn anh tôi quát: “Để cho mày nhớ, lần sau bạn đến đừng có khoe mẽ nữa!”.
Tôi lặng người. Trẻ con có thể sai, nhưng đâu đáng bị bẽ mặt như thế. Tôi từng nhắc anh: “Dù con có làm sai, cũng đừng hạ thấp nó trước người khác. Nó sẽ tổn thương và xa bố mất thôi”. Nhưng anh chỉ nói: “Phải làm thế nó mới sợ”.
Và quả thật, sau này khi cháu lớn, anh tôi không còn “dạy” được con nữa. Cháu gần như chẳng nói chuyện với bố. Có lễ tết mới về, mà cũng chỉ ở được đôi ngày rồi vội đi. Nhìn cảnh nhà cửa anh quạnh hiu, tôi thấy buồn vô cùng.
Chúng ta đều có thể hiểu tâm lý của Hope, hay của những ông bố bà mẹ như anh trai tôi, rằng họ chỉ muốn con tốt hơn. Nhưng điều họ không nhận ra là, tình yêu đi kèm với nỗi sợ hãi không bao giờ giúp con trưởng thành. Nó chỉ khiến con khép lại, xa cách và muốn rời đi càng sớm càng tốt.
Sex Education không chỉ là bộ phim nói về giới tính hay tuổi mới lớn. Nó còn là tấm gương phản chiếu cách người lớn đang “giáo dục” con cái mình. Sau khi xem phim, tôi tự nhủ: nếu mai này con tôi mắc lỗi, tôi sẽ chọn nói chuyện trong lặng lẽ, chứ không hét vào mặt con giữa đám đông. Bởi dạy con không phải để con sợ mình, mà là để con tin rằng , dù có sai đến đâu, bố mẹ vẫn là nơi con có thể quay về.
