Nhà chồng tôi có một câu chuyện mà mỗi lần kể lại, ai nghe cũng phải thở dài: chị chồng – người phụ nữ chưa từng nuôi con một ngày nhưng mỗi lần trở về lại muốn chúng phải cung phụng, đòi chúng báo hiếu.
Chị có một quá khứ không mấy đẹp. Hồi còn trẻ, chị bỏ học sớm, yêu đương nông nổi rồi bỏ nhà theo tiếng gọi của tình yêu. Mấy năm sau, chị mang bụng bầu trở về, khóc lóc xin bố mẹ tha thứ. Bố chồng tôi tuy giận nhưng vẫn cưu mang. Đẻ được vài tháng, chị lại gửi con cho ông bà để đi làm ăn xa. Nhưng “làm ăn” thế nào thì không ai rõ, chỉ biết một thời gian sau chị mất hút.
Năm năm sau, chị lại bế cái bụng bầu thứ hai quay về. Gia đình chồng tôi lần nữa xào xáo, thương cháu thì nhiều hơn trách con. Nhưng bố chồng thì cạn tình, từng nói thẳng: “Mày không biết lo cho con thì đừng bắt ông bà già chúng tao lo nữa”. Chồng tôi lúc đó khuyên chị tử tế lại, ở nhà chăm hai đứa nhỏ, còn cố gắng cho chị chút vốn mở quán nước bán hàng. Thương thì thương vậy nhưng khi con thứ hai được 6 tháng, chị lại… đi tiếp.
Ông bà lúc này đã già yếu, đứa lớn 10 tuổi, đứa nhỏ còn chưa cai sữa. Hai vợ chồng tôi đành nhận chăm cả hai. Cũng may kinh tế ổn nhưng công sức và mệt mỏi thì chẳng ai kể hết. Chúng tôi coi hai đứa như con, cho đi học, dạy điều hay lẽ phải, thương yêu tử tế. Chúng gọi tôi là “mẹ”, gọi chồng tôi là “bố”, tự nhiên như hơi thở.
Tưởng yên ổn rồi, ai ngờ mới đây chị lại vác đồ đạc về nhà chồng tôi, nói rằng “ở hẳn, làm lại cuộc đời”. Nhưng thay vì chăm con, chị đi soi mói từng li từng tí, soi cả nhà chồng, soi cách chúng tôi nuôi dạy trẻ rồi bắt bẻ, đòi ông bà bán đất để chia. Thằng lớn – đứa trẻ từng thiếu hơi ấm suốt bao năm giờ đã hiểu chuyện. Nó không chịu để chị áp đặt. Khi chị quát mắng, nó cãi lại tỉnh bơ: “Công sinh không bằng công dưỡng. Con chỉ coi cậu mợ là bố mẹ thôi”.
Câu đó khiến cả nhà lặng đi. Chị chồng thì tức giận, tru tréo bảo nó hỗn, bảo chúng tôi “xúi con”. Nhưng điều đau lòng nhất là chính chị không nhận ra: bao năm qua, người mẹ duy nhất của con chị… chẳng phải chị.
Thấy nhà sắp loạn, tôi đành đứng ra “đóng vai ác”:
“Muốn làm mẹ thì phải có hành động của một người mẹ. Còn nếu chị chỉ về để giành công sinh và đòi chúng báo hiếu thì chị nên xem lại mình. Bản thân chị đã báo hiếu được bố mẹ ngày nào chưa? Nếu chị cứ tiếp tục làm loạn em sẽ báo chính quyền địa phương”
Tôi nói không nặng nhưng đủ để chị im. Nhà chồng tôi cũng thở phào. Hai đứa trẻ thì lại chạy về ôm tôi, như thể sợ tôi biến mất.
Và đó là lúc tôi hiểu: Trong hôn nhân hay gia đình, tình yêu không nằm ở mối quan hệ máu mủ, mà ở việc ai ở lại và chăm sóc nhau mỗi ngày.
