Nhắc đến “bổ máu”, nhiều người sẽ nghĩ ngay tới táo tàu, yến sào, nhân sâm… nhưng thực tế, có những nguyên liệu cực kỳ bình dân, dễ mua ở chợ mà hiệu quả hỗ trợ khí huyết lại rất đáng nể.
Nhiều phụ nữ sau sinh, làm việc văn phòng hay phải thức khuya thường than phiền chuyện người lúc nào cũng uể oải, da dẻ tái nhợt, môi nhạt màu, dễ hoa mắt chóng mặt. Thay vì chỉ trông chờ vào thực phẩm chức năng, các bà, các mẹ xưa đã có sẵn cả “kho bí kíp” món ăn dưỡng khí huyết từ những nguyên liệu rất bình dân. Các món ăn này được yêu thích vì vừa ngon vừa dễ nấu, hợp khẩu vị gia đình Việt và đặc biệt là túi tiền rất “dễ chịu”.
Gan lợn, lá kỷ tử (lá câu kỷ), đậu đỏ, nếp, đường nâu… nếu biết kết hợp khéo léo sẽ thành những món ăn vừa ngon miệng vừa được dân gian tin là giúp cải thiện tình trạng da xỉn màu, hay chóng mặt, tay chân lạnh. Dưới đây là 3 gợi ý món ăn “vua bổ máu giá rẻ” chị em có thể áp dụng ngay trong căn bếp nhỏ của mình.
1. Canh lá kỷ tử gan lợn ấm bụng, dưỡng khí huyết
Nhân vật chính trong món này là gan lợn, nguyên liệu nhiều chị em hay bỏ qua vì nghĩ là “hơi tanh” nhưng thực tế lại được xem là “ngân hàng” chứa sắt, vitamin A, vitamin B dồi dào. Kết hợp với lá kỷ tử (lá câu kỷ) xanh non, vị hơi ngăm nhẹ, canh vừa có màu sắc bắt mắt, vừa được dân gian tin là hỗ trợ rất tốt cho khí huyết, nhất là với người hay lạnh tay chân, phụ nữ trong những ngày “đèn đỏ”.
Một nồi canh cho 3–4 người ăn thường dùng khoảng 200–300g gan lợn tươi, 1 nắm lớn lá kỷ tử, thêm vài lát gừng để khử mùi và làm ấm bụng.
Gan sau khi rửa sạch, thái lát mỏng ngâm qua nước muối loãng hoặc sữa tươi cho bớt mùi, chần nhanh với nước sôi rồi vớt ra để ráo. Lá kỷ tử nhặt bỏ lá già, rửa sạch, để ráo nước. Phi thơm một ít gừng đập dập, cho nước vào đun sôi, nêm nhẹ muối. Khi nước sôi lăn tăn, trút gan vào, đợi gan chín tới thì thả lá kỷ tử, nêm lại gia vị cho vừa miệng rồi tắt bếp, rắc thêm chút tiêu xay.
Bát canh nóng hổi, gan mềm, lá kỷ tử giòn nhẹ, nước canh trong mà đậm đà, ăn cùng cơm trắng những ngày trời trở gió vừa dễ nuốt, vừa giúp cơ thể “ấm từ trong ấm ra”. Chị em có thể duy trì món này 1–2 lần/tuần, nhất là những khi cảm thấy người hơi xuống sức. Tuy nhiên, không nên ăn gan quá nhiều lần trong tuần nếu có bệnh lý nền về mỡ máu, gan, và tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang điều trị bệnh.
2. Viên nếp đậu đỏ – món chè tròn đầy cho ngày uể oải
Món thứ hai là đậu đỏ nấu cùng viên nếp, nghe tên đã thấy tròn đầy, vui mắt, rất hợp những buổi cuối tuần chị em muốn tự thưởng cho mình một bát chè vừa ngọt ngào vừa được cho là “bổ máu, gọi may”. Đậu đỏ từ lâu đã gắn với quan niệm may mắn, lại giàu chất xơ và sắt, kết hợp với nếp dẻo thơm, nước đường thanh lành tạo thành món tráng miệng ấm bụng, no lâu, rất “nịnh dạ dày”.
Một mẻ chè cho 3–4 người thường dùng khoảng 100g đậu đỏ, 150g bột nếp, 1–2 thìa đường, có thể thêm xíu mật mía hoặc chút nước cốt dừa tùy khẩu vị.
Đậu đỏ rửa sạch, ngâm trước ít nhất 2–3 giờ cho mềm, sau đó cho vào nồi ninh với lượng nước vừa phải đến khi hạt chín bở mà không nát. Trong lúc đó, trộn bột nếp với nước ấm, nhào đến khi khối bột mịn, không dính tay rồi vo thành những viên nhỏ vừa ăn. Khi đậu đã mềm, cho đường vào nêm ngọt, đợi nước sôi trở lại thì thả từng viên nếp vào, đun đến khi viên bột nổi lên mặt là chín.
Bát chè đậu đỏ nếp nóng hổi, viên nếp dẻo mềm, đậu đỏ bùi bùi hòa với vị ngọt thanh sẽ khiến cả nhà “nghiện” ngay từ lần đầu. Món này đặc biệt hợp cho những hôm chị em cảm thấy người tụt năng lượng, muốn nạp thêm chút ngọt ngào để tinh thần phấn chấn hơn. Tuy nhiên, nếu đang ăn kiêng đường hoặc có vấn đề về đường huyết, bạn nên giảm lượng đường, có thể dùng đường ăn kiêng và ăn với khẩu phần nhỏ.
3. Viên đường nâu ngọt ấm, chiều chuộng những ngày “mệt mỏi nội tiết”
Nhắc đến bổ máu, nhiều phụ nữ châu Á sẽ nghĩ ngay tới đường nâu. Mùa lạnh hoặc vào những ngày “mệt mỏi nội tiết”, một chút ngọt ấm từ đường nâu, gừng, bột nếp… được xem như món quà dễ thương chị em tự tặng bản thân. Đường nâu viên là những viên bột nếp nhỏ, chiên hoặc luộc rồi áo lớp siro đường nâu, ăn dẻo dai, thơm mùi nếp, lại có cái ấm áp rất đặc trưng của đường nâu.
Với 3–4 người ăn, thường dùng khoảng 150g bột nếp, 60–80g đường nâu, có thể thêm vài lát gừng nếu thích vị cay ấm.
Bột nếp nhào với nước ấm thành khối mịn, sau đó vo thành từng viên tròn nhỏ. Có hai cách làm: Hoặc chiên nhanh các viên bột cho vàng nhẹ, hoặc luộc đến khi viên nổi rồi vớt ra để ráo. Tiếp đó, cho đường nâu cùng một ít nước vào chảo, đun nhỏ lửa tới khi đường tan, hơi sánh lại, có thể thả thêm vài lát gừng. Trút các viên bột đã chín vào chảo, đảo đều cho đến khi siro đường nâu phủ kín, bám áo bên ngoài là được.
Đĩa viên đường nâu nhìn thôi đã thấy ấm áp: Màu nâu cánh gián óng ả, viên nếp dẻo thơm, vị ngọt thấm dần chứ không gắt. Món này rất hợp để nhâm nhi buổi chiều se lạnh, uống cùng tách trà nóng, vừa giải tỏa căng thẳng vừa tiếp thêm ít năng lượng cho cơ thể. Chị em chỉ lưu ý không nên ăn quá nhiều trong ngày, nhất là nếu đang kiểm soát cân nặng.
Dĩ nhiên, bất kỳ món ăn nào được gọi là “bổ máu, bổ khí huyết” cũng chỉ là một phần trong lối sống lành mạnh. Ngủ đủ giấc, vận động nhẹ nhàng, hạn chế thức khuya, uống đủ nước và khám sức khỏe định kỳ vẫn là chìa khóa quan trọng để cơ thể khỏe từ bên trong. 3 món ăn trên có nguyên liệu rẻ, dễ kiếm, cách làm không cầu kỳ, hoàn toàn có thể xuất hiện đều đặn trong thực đơn gia đình như một cách chị em tự chăm sóc mình mỗi ngày.
Và nếu bạn đang trong quá trình điều trị thiếu máu hoặc có bệnh mạn tính, đừng quên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi chế độ ăn. Một chút tinh tế trong căn bếp nhỏ đôi khi chính là bí quyết để phụ nữ vừa ngon miệng, vừa đẹp hơn và tràn đầy năng lượng.
