Mỗi năm, hàng ngàn cặp đôi nói lời thề dưới lễ đường, hứa bên nhau suốt đời. Nhưng không phải ai cũng có được cái kết viên mãn. Chị H. từng kể: “Chúng tôi cưới nhau khi còn trẻ, tưởng rằng tình yêu sẽ vượt qua tất cả. Thế nhưng chỉ sau vài năm, những cuộc cãi vã nhỏ nhặt lại trở thành chất xúc tác cho ly hôn. Không phải vì thiếu tiền, mà vì chúng tôi không biết lắng nghe nhau”.
Câu chuyện của chị H. không phải cá biệt. Thực tế, nhiều hôn nhân dù sung túc về vật chất vẫn tan vỡ, để lại những đứa trẻ và nỗi tiếc nuối cho chính cha mẹ.
Khi khoa học bước vào hôn nhân
Văn hào Leo Tolstoy từng đặt câu hỏi: Có những nguyên nhân chung nào dẫn đến hôn nhân bất hòa, hay mỗi gia đình đau khổ đều riêng biệt?
Các nhà khoa học bắt đầu nghiên cứu mối quan hệ hôn nhân từ những năm 1970. Họ đưa các cặp vợ chồng vào “phòng thí nghiệm tình yêu” để quan sát phản ứng và hành vi khi đối mặt khủng hoảng.
Nhà tâm lý học John Gottman cùng vợ – Julie, một nhà tâm lý học mở Học viện Gottman tại New York. Từ năm 1986, Gottman nghiên cứu hàng nghìn cặp đôi, đặt điện cực đo nhịp tim, lưu lượng máu, mồ hôi, và theo dõi họ trong nhiều năm.
Tranh minh họa
Ông phát hiện hai nhóm chính:
Bậc thầy hôn nhân: vẫn hạnh phúc sau nhiều năm, biết tạo bầu không khí tin tưởng và thân mật, ngay cả khi cãi vã.
Kẻ tạo ra thảm họa: phản ứng căng thẳng mạnh, nhịp tim tăng, dễ nổi nóng, mối quan hệ xuống dốc nhanh.
Điều thú vị là, những cặp “thảm họa” không hẳn thiếu yêu thương, mà họ không biết cách quản lý căng thẳng và xây dựng sự bao dung trong giao tiếp.
Bài học từ những phát hiện
Qua dữ liệu thực nghiệm, Gottman nhận thấy hạnh phúc hôn nhân không chỉ dựa vào tiền bạc hay địa vị xã hội. Hai yếu tố quan trọng nhất là quan tâm và bao dung.
Quan tâm: Lắng nghe, thấu hiểu nhu cầu và cảm xúc của nửa kia.
Bao dung: Không để những căng thẳng, mâu thuẫn nhỏ biến thành “quả bom” phá hủy hôn nhân.
Những hành động nhỏ như trò chuyện nhẹ nhàng, cử chỉ yêu thương, hay một lời xin lỗi đúng lúc, chính là “chất keo” giữ gia đình bền vững.
Các nghiên cứu cũng cho thấy, những cặp vợ chồng giàu sang, thành đạt, nếu chỉ tập trung vào sự nghiệp, tiền bạc, danh tiếng mà bỏ quên yếu tố này, thì hôn nhân rất dễ rạn nứt.
Dù khoa học hay kinh nghiệm sống đều chỉ ra một điều: hôn nhân hạnh phúc không phải là mục tiêu có thể đạt được qua tiền bạc, địa vị hay những bữa tiệc xa hoa. Nó bắt nguồn từ sự quan tâm, thấu hiểu và bao dung mỗi ngày.
Một cuộc sống sung túc nhưng thiếu lắng nghe và đồng cảm, dù ai có cố gắng đến đâu, cũng khó giữ được lời thề suốt đời dưới lễ đường.
