Sau khi qua đời, người cao tuổi ở vùng nông thôn thường được an táng trong sự yên bình và tôn kính. Tuy nhiên, để phần mộ của họ luôn vững chắc và nguyên vẹn, con cháu cần tiếp tục quan tâm và chăm sóc.
Điều này đòi hỏi lòng hiếu thảo của con cháu, thể hiện qua việc thăm viếng mộ phần cha mẹ đã khuất vào ba dịp lễ lớn hàng năm. Những chuyến thăm này không chỉ mang lại sự ấm áp về tinh thần mà còn giúp sửa sang, bảo dưỡng phần mộ. Đặc biệt, trong dịp Lễ hội Thanh minh, con cháu sẽ dọn dẹp, nhổ cỏ dại quanh mộ để giữ cho nơi yên nghỉ của người thân luôn sạch sẽ và tôn nghiêm.
Bên cạnh đó, việc đắp thêm đất lên phần mộ cũng rất quan trọng, nhằm đảm bảo ngôi mộ luôn vững chắc và tràn đầy sức sống. Từ quan niệm đó, câu nói: “Mộ tổ tiên thiếu năm thứ, con cháu sẽ thịnh vượng” đã ra đời. Vậy, năm thứ ấy là gì? Hãy cùng tôi lắng nghe và tìm hiểu câu chuyện này.
1. Giữ cho phần mộ tổ tiên không có cỏ dại
Hằng năm, vào dịp Lễ hội Thanh minh, người dân sẽ đến thăm viếng và quét dọn phần mộ của tổ tiên. Những người con hiếu thảo thường mang theo lễ vật bằng giấy, hoa quả, cùng các dụng cụ như xẻng, chổi và liềm để thực hiện nghi lễ.
Khi đến nơi an nghỉ của người thân, họ bắt đầu dọn sạch cỏ dại bằng cách sử dụng liềm để cắt hoặc nhổ cỏ bằng tay. Sau đó, con cháu sẽ tiến hành nghi thức bổ đất, giúp phần mộ trở nên vững chắc và trông như mới.
Hằng năm, vào dịp Lễ hội Thanh minh, người dân sẽ đến thăm viếng và quét dọn phần mộ của tổ tiên.
Tiếp theo, khu vực xung quanh mộ được quét sạch lá cây và cỏ dại. Lễ vật bằng trái cây được đặt ngay ngắn trên mộ, và giấy cúng sẽ được đốt để tưởng nhớ người đã khuất. Những hành động này không chỉ thể hiện lòng hiếu thảo mà còn mang ý nghĩa giữ cho nơi yên nghỉ của tổ tiên luôn trang nghiêm và tôn kính.
2. Bảo đảm bia mộ tổ tiên không bị hư hỏng
Với những phần mộ của người lớn tuổi đã khuất, con cháu hiếu thảo thường dựng bia mộ khắc rõ tên tuổi, ngày tháng năm sinh để các thế hệ sau dễ dàng tìm kiếm và tưởng nhớ.
Nếu bia mộ bị hư hỏng hoặc không đầy đủ, việc sửa chữa và thay thế kịp thời là điều cần thiết để thể hiện lòng tôn kính và sự hiếu thảo. Bởi lẽ, nếu để bia mộ xuống cấp, điều đó không chỉ làm mất đi sự tôn nghiêm mà còn có thể bị người ngoài đánh giá là thiếu quan tâm đến tổ tiên.
Giữ cho bia mộ luôn nguyên vẹn và sạch sẽ không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cách để con cháu giữ gìn truyền thống gia đình, thể hiện sự trân trọng đối với cội nguồn.
4. Không để xuất hiện hang hốc trên phần mộ tổ tiên
Trong những dịp lễ như Tết Thanh minh, khi con cháu đến thăm và dọn dẹp phần mộ, nếu phát hiện có lỗ thủng hoặc hang hốc, cần nhanh chóng sửa chữa hoặc bịt kín bằng gạch hoặc đất.
Những lỗ này thường là do chuột hoặc các loài động vật khác đào. Chuột có khả năng xâm nhập vào trong quan tài qua các lỗ này, gây tổn hại đến phần mộ và thậm chí làm ảnh hưởng đến thi thể của người đã khuất. Điều này được xem là điều cấm kỵ, vì nó không chỉ làm mất đi sự tôn nghiêm mà còn thể hiện sự thiếu quan tâm và hiếu thảo từ con cháu.
Trong những dịp lễ như Tết Thanh minh, khi con cháu đến thăm và dọn dẹp phần mộ, nếu phát hiện có lỗ thủng hoặc hang hốc, cần nhanh chóng sửa chữa hoặc bịt kín bằng gạch hoặc đất.
5. Không để hố sâu bên cạnh phần mộ tổ tiên
Trong quá trình đắp đất thêm cho phần mộ, nhiều người vì tiện lợi mà lấy đất ngay bên cạnh mộ, tạo nên hố sâu. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Khi trời mưa, nước mưa sẽ đọng lại trong những hố sâu này và thấm dần vào phần mộ, làm yếu nền đất và có thể dẫn đến sự sụp đổ nghiêm trọng. Nếu điều đó xảy ra, không chỉ mất thời gian và chi phí để tu sửa, mà còn bị coi là hành động bất kính với người đã khuất.
Vì vậy, con cháu khi muốn đắp đất cho phần mộ cần lấy đất từ nơi khác, tránh đào xung quanh khu vực mộ để đảm bảo sự an toàn và tôn nghiêm.
