Tôi lấy chồng năm 27 tuổi. Chồng tôi là người tốt, nhưng gia đình anh lại thuộc hàng khá giả, có nề nếp và đôi chút coi trọng môn đăng hộ đối. Nhà tôi thì chỉ có hai mẹ con, bố mất sớm, mẹ tần tảo bán rau nuôi tôi ăn học. Ngày tôi về ra mắt, mẹ chồng không phản đối ra mặt nhưng ánh mắt bà nhìn gia cảnh nhà tôi luôn phảng phất sự ái ngại.
Đám cưới diễn ra êm đẹp. Mẹ tôi vì sợ con gái tủi thân nên đã gom góp hết số vàng tích cóp cả đời trao cho tôi làm của hồi môn ngay trên sân khấu. Tôi cứ ngỡ như thế là đã trọn vẹn. Nhưng tôi đâu biết, sóng gió thực sự lại bắt nguồn từ một câu nói bâng quơ trong ngày Lại mặt.
Hôm đó, mẹ chồng tôi đi cùng vợ chồng tôi về thăm nhà gái. Trong bữa cơm, khi ngà ngà say, mẹ chồng tôi buột miệng nói với mẹ tôi: “Cháu Lan về nhà tôi là sướng nhất rồi, ‘chuột sa chĩnh gạo’ mà. Chứ nói thật, với điều kiện nhà bà thế này, sau này lỡ vợ chồng nó muốn làm ăn lớn, chắc bà cũng lực bất tòng tâm, chẳng giúp đỡ được gì đâu nhỉ? Thôi thì bên nhà tôi đành lo tất vậy”.
Câu nói ấy như gáo nước lạnh tạt vào mặt mẹ tôi. Bà cười gượng gạo, đôi bàn tay gầy guộc run run đặt xuống dưới gầm bàn. Lúc ấy, tôi giận mẹ chồng tím mặt nhưng cũng chỉ biết nắm lấy tay mẹ mình để an ủi. Mẹ tôi gạt đi, bảo không sao, người già nói chuyện thẳng thắn thôi.
Sau hôm đó, tôi thấy mẹ thay đổi hẳn. Mẹ ít gọi điện than thở chuyện đau lưng mỏi gối như trước. Mỗi lần tôi bảo về thăm, mẹ đều kiếm cớ từ chối: “Mẹ bận đi chùa với các bà”, “Mẹ sang nhà dì chơi mấy hôm”… Tôi cứ ngỡ mẹ tìm được niềm vui tuổi già nên cũng mừng thầm, yên tâm lo vun vén cho gia đình nhỏ. Thi thoảng mẹ gửi lên cho tôi chút tiền, bảo là tiền bán rau, dặn tôi mua sắm quần áo đẹp, đừng để nhà chồng coi thường.
Ảnh minh họa
Thấm thoắt hai năm trôi qua. Tuần trước, tôi có chuyến công tác đột xuất gần quê nên tranh thủ ghé về thăm mẹ mà không báo trước, định bụng tạo cho bà sự bất ngờ.
Về đến đầu ngõ, nhà cửa vắng tanh. Cô hàng xóm thấy tôi thì ngạc nhiên hỏi: “Ơ cái Lan về đấy à? Mẹ mày đi làm chưa về đâu. Khổ, già rồi mà tham công tiếc việc, ngày nào cũng làm đến tối mịt”.
Tôi sững sờ. Mẹ tôi làm gì mà tối mịt mới về? Tôi chạy ra chợ tìm mẹ nhưng sạp rau quen thuộc đã đổi chủ. Hỏi loanh quanh, người ta chỉ tôi ra khu nhà hàng tiệc cưới mới mở ở cuối huyện.
Và rồi, cảnh tượng trước mắt khiến tim tôi thắt lại, đau đớn đến mức không thở nổi.
Ở khu vực rửa bát phía sau nhà hàng, mẹ tôi – người phụ nữ gần 60 tuổi – đang ngồi trên chiếc ghế nhựa thấp, lưng còng xuống, đôi tay ngâm trong chậu nước rửa chén đầy bọt và dầu mỡ. Mồ hôi nhễ nhại trên trán, chiếc áo bà ba cũ sờn ướt đẫm lưng. Mẹ cọ từng chiếc bát, đôi tay nhăn nheo, đỏ tấy vì ngâm nước quá lâu.
Tôi lao đến, oà khóc nức nở: “Mẹ! Sao mẹ lại ra nông nỗi này? Sao mẹ phải đi làm khổ cực thế này?”.
Mẹ thấy tôi thì hoảng hốt, vội vàng giấu đôi tay ra sau lưng, lắp bắp như đứa trẻ làm sai chuyện gì: “Lan… sao con về mà không bảo mẹ? Mẹ… mẹ chỉ làm cho vui chân vui tay thôi”.
Tôi kéo tay mẹ ra. Những ngón tay nứt nẻ, bong tróc, những vết xước chằng chịt. Tôi khóc như mưa. Hoá ra hai năm qua, mẹ đã bán sạp rau, đi rửa bát thuê, làm tạp vụ, ai thuê gì làm nấy để kiếm tiền.
Về đến nhà, mẹ run run mở chiếc tủ gỗ cũ kỹ, lôi ra một cuốn sổ tiết kiệm trị giá 100 triệu đồng dúi vào tay tôi.
“Mẹ dành dụm được chừng này. Con cầm lấy, mang về gửi ngân hàng hoặc hùn hạp làm ăn với chồng. Đừng để người ta nói mình không có gì, đừng để người ta bảo mẹ không lo được cho con. Mẹ không muốn con lép vế trước nhà chồng vì mẹ nghèo”.
Nghe từng lời mẹ nói, tôi như đứt từng khúc ruột. Hoá ra câu nói “lực bất tòng tâm, chẳng giúp được gì” của mẹ chồng năm xưa đã găm vào lòng mẹ một vết thương sâu hoắm. Vì lòng tự trọng, vì thương con gái, sợ con bị khinh thường là “chuột sa chĩnh gạo”, mẹ đã lao lực suốt hai năm trời, giấu giếm tôi để chắt chiu từng đồng bạc lẻ, gom góp thành “thể diện” cho tôi.
Tôi ôm lấy mẹ, gục đầu vào vai bà mà khóc không thành tiếng. Cầm cuốn sổ tiết kiệm trên tay, tôi thấy nó nặng trĩu. Đó không phải là tiền, đó là mồ hôi, là nước mắt, là sức khoẻ và cả sự hy sinh thầm lặng đến đau lòng của mẹ.
Đến tận bây giờ, khi đã đưa mẹ lên thành phố chữa trị đôi tay bị viêm da cơ địa nặng, tôi vẫn không thể tha thứ cho sự vô tâm của mình. Tôi cứ mải mê nhìn sắc mặt nhà chồng mà quên mất rằng, sau lưng tôi, mẹ đã phải gồng mình lên để che chắn những mũi dùi vô hình ấy.
* Tâm sự của độc giả
